La Biblioteko Sakura – Projekto por Elektronika Biblioteko Esperanta publikigis la noveleton “Uloj por Justeco” verkitan de SIGA Naoya [ŝiga naoja], esperantigitan de Eskulapida Klubo.
La verko estas legebla ĉe: https://www.vastalto.com/librejo/
Kategorio: Esperanto
PEJVo 1.70 publikigita
Mi daŭrigas kompiladon de la Praktika Esperanto-Japana Vortareto (PEJV), kiu estas simpla tekstodosiero legebla kaj traktebla per komputilo. Nun mi publikigis ĝian novan eldonon 1,7 kun ĉ. 39 000 kapvortoj. Interesitoj povas elŝuti ĝin el ĉi tie.
Se vi scipovas la japanan lingvon, vi povas konsulti ĝin ankaŭ rete:
https://www.vastalto.com/pejv/
Japana Kroniko Vol.2
La Biblioteko Sakura – Projekto por Elektronika Biblioteko Esperanta publikigis la duan volumon de la Japana Kroniko esperantigita de NOHARA Kjuuiĉi en 1936. Tiu ĉi volumo traktas historiojn de laŭvicaj tennooj, japanaj imperiestroj, ekde Suizei ĝis Oozin, kelkaj el kiuj fakte estas legendaj figuroj, kiuj pontas de la Mitoj al la ekzistintaj imperiestroj.
La libro estas legebla ĉe: https://www.vastalto.com/librejo/
Mia revo
Estas jam la dua tagdeko de decembro, la lasta monato de la jaro. Bladaŭ venos la nova jaro.
Mi havas revon por la nova jaro. Tio estas lingva metiejo por esperantaj tradukistoj kaj verkistoj en la japanlingva kampo. Temas pri kolektivo precipe de japanaj esperantistoj, kiuj deziras okupiĝi aŭ efektive okupiĝas pri tradukado inter Esperanto kaj la japana lingvo aŭ verkado en Esperanto.
Ekzistas seminarioj kaj kongresoj por ĝenerala uzado kaj lernado. Sed ili evidente ne sufiĉas por trejni meznivelajn tradukistojn kaj verkistojn en Esperanto.
Nunaj tradukantoj kaj verkantoj spontane sin trejnas pri sia lingva arto dissemite en apartaj lokoj. Se ili kolektiĝos kaj povos reciproke trejniĝi, ili povos multe pligrandigi sian lingvan arton kaj produktopovon.
Nun plimulto de esperantistoj uzas la interreton kaj jam ekzistas dekoj da retlistoj por kaj per Esperanto. Mia plano estas, kreante retliston, kolekti volontulajn instruistojn kaj lernantojn. Pere de la retlisto lernantoj faros demandojn, kiujn ili renkontos dum praktikado, kaj al kiuj respondos instrusistoj. Plejparto de la aktivado de la metiejo okazos en la reto, sed fojfoje okazos ankaŭ seminarioj kun difinitaj celoj.
Tiu ĉi agado altigos lingvan kapablon de la japana Esperanto-movado kaj faciligos al la japana esperantistaro lingve kontribui al la ekstera mondo, kio povos rezultigi bonfamon de Esperanto en la japana socio.
Samtempe ju pli multe japanoj verkos en Esperanto, des pli efike oni povos deeŭropigi Esperanton. Tio ĉi estos grava kontribuo de la japana esperantistaro al la tutumonda Esperantujo.
Tiel nun mi revas. Samopiniantoj bonvolu skribi al mi.
Vilhelmo Oldo
Antaŭe mi skribis pri esperantigo de propraj nomoj (ĉi tie) kaj demandis, kiel Willam Auld [ŭiljam old] esperantigis sian propran nomon. Hodiaŭ mi trovis la respondon en la libro “La lingva esenco de Esperanto” (UEA, 1983) verkita de Atanas D. Atanasov.
En la ĉapitro “La proparaj nomoj en Esperanto” la aŭtoro citas el la artikolo de Auld (“Pri la transskribo de propraj nomoj, unuavice en literaturaj tekstoj”, Scienca Revuo vol. 21, n-ro 4/5, 1970) jene:
“Lasta vorto: se iu cinikulo demandas, kial mi subskribas mian artikolon per la nomo William Auld kaj ne per Vilhelmo Oldo, la respondo estas triflanka. Unue, ankoraŭ ne temas pri kunteksto literatura; due, la unua formo jam fariĝis konata ideogramo en Esperantujo; trie: mia longjara kutimo kontraŭpezas en mi, kiel en multaj aliaj. Sed se atentos mian alvokon sufiĉe multaj apogantoj, mi tre feliĉe ekuzos mian esperantan nomon.”
Nun mi ekuzos lian esperantigitan nomon Vilhelmo Oldo omaĝe al lia idealo en miaj venontaj tekstoj.
PS. La artikolo de Atanasov aparte kuraĝigas esperantigon de propraj nomoj sed samtempe avertas malfacilecon de la laboro. Li akcentas, ke “elekti formon, kiu starus plej hejmece inter la ceteraj vortoj esperantaj, estas tre grave”.
Kiel orientigi Esperanton
PIV jam de 1970 entenas kapvorton “Nipono”, kiu samsignifas Japanion. Sed preskaŭ ĉiuj japanaj esperantistoj (ankaŭ mi) ne uzas ĝin. Kial?
Ĉar ni, japanaj esperantistoj, respektas la lingvan tradicion de Esperanto, kiu garantias interkompreniĝon inter ĉiuj popoloj. Ni kredas, ke Esperanto estas pli facila kaj pli neŭtrala ol la angla kaj aliaj naciaj lingvoj. Ni esperas, ke ĝia facileco kaj kaj neŭtraleco plifirmiĝos per nia sindeteno de nenecesaj neologismoj. Ni akceptas, ke ni devas lerni kaj memori CERTAN kvanton da vortoj por uzi Esperanton, kvankam tio pezigas pli multe nin ol eŭropanojn.
Sed laŭvicaj enkondukoj de neologismoj fare de eŭroplingvanoj mirigas nin kaj malfaciligas Esperanton por ni. Mi komparu uzadon de Esperanto kun ia sporta ludo. Mi (=japano) kaj li (=eŭropano) ludas la saman ludon surbaze de certaj reguloj (la gramatiko kaj vortaro). Mi trejnas min per la difinitaj reguloj kaj nun ekludas. Sed li fojfoje ŝanĝas la regulojn (enkondukoj de neologismoj). Mi devas lerni kaj memori ilin ankoraŭfoje. Pro ĉi tio mi ne povas ĝui la ludon, kies reguloj ŝanĝiĝadas kaj malfaciliĝadas senĉese. Mi ĉiam sentas malkontenton kaj frustriĝon.
Tio ĉi estas kerno de la problemo, kiun mi volas atentigi eŭroplingvajn esperantistojn.
Ŝerce mi diru, ke la Akademio de Esperanto en venontaj oficialaj aldonoj prenu nur radikojn devenantajn el neeŭropaj lingvoj kaj malrekomendu ĉiujn neoficialajn radikojn devenantajn el eŭropaj lingvoj. Kion do pensos eŭropaj esperantistoj en tiu situacio? Ĉu ili povus ekkompreni la situacion, en kiu vivas neeŭropaj esperantistoj?
“Esperanto-Vortaro: Internacieco kaj facileco”
Mi trovis ankoraŭ unu interesan eseon kun la titolo “Esperanto-Vortaro: Internacieco kaj facileco” verkita de la ĉina esperantisto WEN Jingen [kiel prononci?]. (ĉi tie)
Temas pri la internacieco kaj facileco de Esperanto por neeŭropanoj. En lia teksto mi denove konstatis, ke la reguleco de gramatiko kaj la facila vortofarado per finaĵoj kaj afiksoj estas grava avantaĝo de Esperanto.
Estas notinda lia aserto, ke “la kompilanto de vortaro devas konsideri facile-kompreneblecon por ne-eŭropanoj”. Jes, tiu ideo esence mankis al la redaktintoj de PIV. Nu, kiel pensas la redaktantoj de la Reta Vortaro (ReVo)?
“Ĉu eblas deeŭropigi Esperanton?”
Tiu ĉi estas la titolo de la eseo verkita de KIMURA Goro Christoph [Kristof]. Ĝi estas nun legebla en du retejoj.
- En “bonalingvo.it” Orienta Esperanto.
- En ELIRO Amikaro (Ipernitio) KIEL DEEŬROPIGI ESPERANTON.
Mi rekomendas al interesatoj pri la temo atente legi tiun eseon.
Nu, mia respondo al la demando estas “Jes eblas. Sed por efektivigi tion ni bezonas multe da tempo kaj homforto surbaze de firma strategio.” Se ne eblas, Esperanto perdos sian avantaĝon por neeŭropanoj kompare kun la grandaj nacilingvoj.
La eseo mem traktas nur ĝeneralan skizon. Do ni bezonas pli konkretajn proponojn por tio.
Esperanto por orientanoj
Esperanto estas okcidenta lingvo. Fojfoje oni diras pri la malabundo de orienta kontribuo al la Esperanta kulturo. Ĝenerale mi konsentas pri tio kun bedaŭro.
Tion ĉi kaŭzas certagrade malfacileco de Esperanto por orientanoj.
La plej granda baro estas ĝia vortaro, el kiu preskaŭ ĉiujn vortojn orientanoj devas lerni dekomence. Ili fakte povas interparoli kaj interŝanĝi mesaĝojn per relative malmultaj vortoj. Sed diskuti per argumentoj aŭ verki artikolojn aŭ librojn estas alia afero, por kio necesas adekvata vortoprovizo.
Tamen restas alia demando, ĉu jam ekzistantaj orientaj kontribuoj estas aprezataj de okcidentanoj laŭproporcie kaj laŭmerite.
Kondolence
La 11-an de oktobro forpasis s-ro ONO Takao (taon) pro stomaka kancero.
Li estis konata japana esperantisto, komputilisto kaj muzikisto. Lia retpaĝo estas ĉi tie.
Mi konatiĝis kun li en 1995 per lia retletero, kiu proponis projekton pri elektronika vortaro. Post interŝanĝoj de kelkaj retleteroj mi kaj li komencis Dentan-projekton, kiu celas kompili kaj publikigi elektronikan vortoliston Esperanto-Japanan, kiu enhavas ĉiujn kapvortojn de PIV. Tiutempe en Japanio la interreto estis maloftaĵo. Ekzistis pluraj fermitaj komunikretoj de personaj komputiloj. Retpoŝtaj sistemoj de tiuj komunikretoj apenaŭ komencis interligiĝi per mallarĝaj kanaloj. Multaj esperantistoj eĉ ne havis retkonekton. En tia situacio li ne nur retmesaĝis sed ankaŭ telefonis, telefaksis, paperpoŝtis kaj disdonis flugfoliojn por diskonigi nian projekton kaj por kolekti kunlaborantojn. Kiel la direktoro de la projekto li disdividis laboron, kuraĝigis la kunlaborantojn kaj faris multajn servojn por faciligi la laborojn. Li estis lerta kunordiganto de la projekto. Dank’al lia persista servo dudeko da kunlaborantoj povis finpretigi la vortoliston post unu kaj duono da jaroj da kunlaborado. (La Plena Elektronika Vorto-Listo Esperanto-Japana estas ĉi tie.)
Mi nun tre bedaŭras, ke mi ne havis ŝancon interparoli kun li vidalvide dum tiuj ĉi jaroj.
Mi funebras kaj kondolencas liajn familianojn pro lia forpaso. Restu paca lia animo!